Cyfryzacja administracji publicznej w Polsce przebiega coraz dynamiczniej. Dotyczy to również sektora budownictwa. O 1 lipca 2021 roku, zarówno inwestorzy, jak i osoby prywatne mogą już składać elektroniczne wnioski o pozwolenie na budowę. Możliwe jest to dzięki serwisowi e-Budownictwo, czyli rządowej aplikacji do składania najróżniejszych wniosków w procesie budowlanym. Sprawdź, na jakie udogodnienia możesz liczyć.

Cyfryzacja budownictwa – najważniejsze zmiany 2020 i 2021

Cyfryzacja procesów inwestycyjno-budowlanych w Polsce trwa. Dzięki wielu działaniom rządu w zakresie nowego ustawodawstwa, inwestorzy oraz osoby, które myślą o własnym domu, mogą korzystać z wielu udogodnień w przygotowywaniu dokumentacji budowlanych w formie elektronicznej.

Obecnie obywatele mają już możliwość szybkiego wnioskowania drogą online o pozwolenia na budowę za pośrednictwem serwisu e-Budownictwo, którym administruje Główny Urząd Nadzoru Budowlanego (GUNB). Dzięki rozporządzeniu Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii w sprawie ewidencji gruntów i budynków, od 31 lipca 2021 w niektórych starostwach powiatowych można już korzystać z portali, które umożliwiają złożenie wniosku online w celu uzyskania stosownych wypisów i wyrysów. Również wnioski o wypisy i wyrysy z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego mogą być składane przez Internet i kierowane do urzędów miast czy gmin.

Narzędziem, jakim musi dysponować obywatel, jest kwalifikowany podpis elektroniczny, podpis osobisty lub Profil Zaufany.

e-Budownictwo – jak działa serwis?

Za pierwszy etap cyfryzacji budownictwa w Polsce uważa się uruchomienie serwisu e-Budownictwo,  co nastąpiło 19 września 2020 roku. To właśnie dzięki tej rządowej aplikacji możliwe jest stopniowe przechodzenie z tradycyjnego systemu wypełniania i składania wniosków na elektroniczny. Dzięki temu wiele dokumentów związanych z procesem budowanym przekazywanych jest online do właściwych urzędów – organów administracji architektoniczno-budowlanej bądź nadzoru budowlanego.

Serwis ma na celu ułatwienie i usprawnienie obiegu dokumentów procesie budowlanym, zwłaszcza w sytuacji pandemicznej. Na platformie dostępne są ujednolicone formularze, którymi sprawnie może posługiwać się cały sektor budowlany – niezależnie od tego, czy wnioskodawcą jest inwestor, architekt, inżynier czy osoba, która planuje budowę własnego domu.

Aby swobodnie korzystać z serwisu, wystarczy założyć w nim konto. Można to zrobić z wykorzystaniem adresu e-mail, zalogować się z wykorzystaniem Profilu Zaufanego lub e-dowodu z warstwą elektroniczną. Chociaż do e-dowodu przypisany jest podpis osobisty, warto pamiętać, że można umieścić w nim również dane elektroniczne, które umożliwiają składanie podpisu kwalifikowanego.

Jakie wnioski elektroniczne można złożyć przez serwis e-Budowictwo?

Formularze wniosków są dodawane do serwisu stopniowo od 4 lutego 2021 roku. W pierwszym etapie można było skorzystać z 13 formularzy. Od 1 lipca 2021 roku do listy dołączono kolejne. Poniżej przedstawimy pełną listę formularzy wniosków i zgłoszeń, które aktualnie znajdziemy w aplikacji e-Budownictwo.

Wnioski i zgłoszenia, które można składać od 4 lutego 2021 roku to:

  • wniosek o pozwolenie na rozbiórkę
  • zgłoszenie robót budowlanych (które nie wymagają dołączenia projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego)
  • zgłoszenie rozbiórki
  • wniosek o przeniesienie decyzji o pozwoleniu na budowę
  • wniosek o przeniesienie decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych
  • wniosek o przeniesienie praw i obowiązków wynikających ze zgłoszenia, wobec którego organ nie wniósł sprzeciwu
  • zawiadomienie o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych
  • wniosek o wydanie decyzji o niezbędności wejścia do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości,
  • zgłoszenie zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części
  • wniosek o wydanie decyzji o wyłączeniu stosowania niektórych obowiązków kierownika budowy
  • wniosek o legalizację
  • wniosek o sporządzenie planu miejscowego lub o zmianę planu miejscowego
  • oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane

Wnioski i zgłoszenia, które można składać od 1 lipca 2021 roku to:

  • wniosek o odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych
  • wniosek o pozwolenie na budowę wraz z załączonym projektem zagospodarowania działki lub terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym
  • wniosek o wydanie odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego
  • wniosek o zmianę pozwolenia na budowę
  • wniosek o wydanie pozwolenia na budowę tymczasowego obiektu budowlanego
  • wniosek o wszczęcie uproszczonego postępowania legalizacyjnego
  • zawiadomienie o zakończeniu budowy
  • wniosek o pozwolenie na użytkowanie

Elektroniczny wniosek o pozwolenie na budowę – kto może złożyć?

Elektroniczne wnioski o pozwolenie na budowę to udogodnienie, które jest dostępne w serwisie e-Budownictwo od lipca 2021 roku. Do takich e-wniosków od 5 lipca 2021 roku można dołączać także cyfrowe projekty zagospodarowania działki lub terenu, a także elektroniczne projekty architektoniczno-budowlane.

E-wnioski o pozwolenie na budowę w serwisie e-Budownictwo mogą składać:

  • inwestorzy, którzy dopełniają wielu formalności związanych z procesem budowlanym
  • osoby prywatne, które planują np. budowę domu jednorodzinnego lub przebudowę istniejącej już nieruchomości

Każdy wnioskodawca musi posiadać własny podpis elektroniczny, który podpisuje wypełnione formularze, a te zostają wysłane do odpowiedniego urzędu.

Jak podpisać wnioski elektroniczne w aplikacji e-Budownictwo?

Aby wniosek elektroniczny w procesie budowlanym mógł zostać wysłany, musi zostać podpisany jednym z trzech e-podpisów.

Oto rodzaje podpisów elektronicznych, dzięki którym można złożyć wniosek w serwisie e-Budownictwo:

  • Kwalifikowany podpis elektroniczny – Jest to podpis komercyjny, który można uzyskać u certyfikowanego dostawcy usług zaufanych jakim jest Centrum Certyfikacji EuroCert.
  • Podpis osobisty – Ten rodzaj e-podpisu przyporządkowany jest wyłącznie do dowodów
    osobistych z warstwą elektroniczną, które są wydawane od 4 marca 2019 roku. Jeśli dysponujemy starym typem dowodu, w celu posługiwania się podpisem osobistym należy zawnioskować o nowy dokument.
  • Podpis Zaufany – Taki podpis elektroniczny zakładany jest z pomocą Profilu Zaufanego, który służy głównie do kontaktów z urzędami i innymi jednostkami administracji publicznej.

Jeśli zależy nam na stosowaniu jednego z podpisów elektronicznych do podpisywania najróżniejszych dokumentów elektronicznych, warto zainwestować w podpis elektroniczny z certyfikatem kwalifikowanym. W przypadku inwestorów podpis ten może zostać wykorzystany także we wszystkich postępowaniach przetargowych, w których nie są akceptowane podpis osobisty i Podpis Zaufany. Warto zaznaczyć, że dzięki unijnemu rozporządzeniu eIDAS, kwalifikowany e-podpis jest uznawany na terenie całej Unii Europejskiej, co umożliwia przeprowadzanie procesów biznesowych we wszystkich państwach członkowskich. Podpis osobisty i Podpis Zaufany nie dają takiej możliwości ponieważ można posługiwać się nimi jedynie na terenie Polski.

E-wnioski w procesie budowlanym – korzyści dla biznesu i obywateli

Jakie korzyści wiążą się ze składaniem wniosków elektronicznych z pomocą portalu e-Budownictwo? Oto najważniejsze zalety:

  • Brak wizyt w urzędzie – Wszystkie formalności związane z procesem budowlanym możesz załatwiać z domu lub z biura. Wystarczy dysponować jednym z dwóch darmowych podpisów elektronicznych lub uzyskać kwalifikowany podpis elektroniczny, który posłuży ci dodatkowo do wielu innych czynności administracyjnych lub kontaktów z kontrahentami, w tym zagranicznymi.
  • Łatwe i szybkie zarządzanie inwestycjami – Jeśli prowadzisz wiele inwestycji budowlanych na terenie całego kraju, możesz składać wymagane dokumenty drogą elektroniczną, podpisując je e-podpisem. Oszczędzasz w ten sposób swój czas, który do tej pory przeznaczany był na dojazdy do urzędów zlokalizowanych na terenie całej Polski.
  • Oszczędności finansowe – Korzystając z podpisu kwalifikowanego lub innych e-podpisów, obniżasz koszty zakupu papieru do swojego biura lub domu. Oszczędzasz również na przesyłkach kurierskich czy pocztowych ponieważ niezbędne dokumenty przekazujesz wyłącznie drogą elektroniczną. Mniej papieru to też mniej dokumentów do tradycyjnej archiwizacji. Należy również pamiętać, że wydruk projektów budowlanych możliwy jest jedynie na drukarkach wielkoformatowych. Ich eksploatacja jest droga ze względu na rozmiary i rodzaj papieru oraz specjalne tonery, których trzeba użyć. Dlatego jeśli zarządzasz firmą projektową lub developerską, na pewno docenisz zalety kwalifikowanego podpisu elektronicznego.

Prawo budowlane w 2022 roku – prognozy

Cyfryzacja budownictwa znacząco upraszcza oraz przyspiesza wszelkie procedury w administracji, które wiążą się z przygotowaniem inwestycji budowlanych oraz ich realizacją. Działania w tym zakresie ułatwiają pracę inwestorów budowlanych, inżynierów, architektów, a nawet osób prywatnych, które myślą o własnym domu. Znaczącą rolę w digitalizacji sektora budownictwa pełnią podpisy elektroniczne, w tym podpis kwalifikowany, które są m.in. narzędziami służącymi do weryfikacji tożsamości osoby podpisujące.

Chociaż cyfryzacja procesów budowlanych następuje etapami, do 2022 roku serwis e-Budownictwo ma już oferować dostęp do wszystkich usług z tego sektora. Docelowo, zgodnie z założeniami, na platformie ma się pojawić m.in. Elektroniczny Dziennik Budowy, który pozwoli na prowadzenie wszystkich spraw w jednym miejscu.