Data publikacji: 06/05/21

Posiadanie kwalifikowanego podpisu elektronicznego staje się coraz bardziej popularne. Ten rodzaj e-podpisu jako jedyny umożliwia podpisywanie nawet tych dokumentów, które wymagają formy pisemnej. Czym się różni podpis kwalifikowany od niekwalifikowanego, na jakiej zasadzie działa i jak go uzyskać? Już teraz dowiedz się więcej na temat bezpieczeństwa, jakie ci gwarantuje, oraz jak wykorzystywać go w codziennych sprawach biznesowych.

Na skróty:

Co daje podpis kwalifikowany?

Podpis kwalifikowany jest jednym z rodzajów podpisów elektronicznych. Jego użycie do podpisywania dokumentów ma taki sam skutek prawny, jak w przypadku tradycyjnego podpisu odręcznego. W praktyce oznacza to, że dokument elektroniczny podpisany w ten sposób nie wymaga już wersji papierowej. Aby podpis kwalifikowany mógł być użyty zgodnie z prawem, musi zostać poświadczony odpowiednim certyfikatem dla podpisu elektronicznego. Certyfikat kwalifikowany uzyskuje się w drodze specjalnej, szczegółowej weryfikacji tożsamości osoby, która się o niego ubiega.

Kto wydaje podpis kwalifikowany i na jakiej podstawie?

Podpis kwalifikowany należy do szczególnych produktów. Taki e-podpis może wydać jedynie dostawca usług zaufania (np. EUROCERT), którego działalność i bezpieczeństwo działania potwierdza wpis na listę Narodowego Centrum Certyfikacji prowadzonego przez Narodowy Bank Polski.

Dostawcy podpisów elektronicznych działają w oparciu o dwa akty prawne, dzięki którym możliwe jest zachowanie bezpieczeństwa i ważności dokumentów sygnowanych podpisem kwalifikowanym w Polsce jak i całej Unii Europejskiej. Te akty to:

  • Rozporządzenie eIDAS (Electronic Identification and Trust Services Regulation), czyli rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym
  • Ustawa z dnia 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej

Zadaniem rozporządzenia eIDAS jest ustandaryzowanie przepisów prawa, które dotyczą transakcji elektronicznych zawieranych we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej. Nadrzędnym celem unijnego rozporządzenia jest zwiększenie zaufania do usług online, po to, aby państwowa administracja i środowiska biznesowe mogły wykonywać coraz więcej czynności z zastosowaniem technologii cyfrowych.

Polska Ustawa o usługach zaufania i identyfikacji elektronicznej kontroluje z kolei wszystkie usługi zaufania w naszym kraju. Określa także zasady nadzorowania dostawców tych usług, w tym podpisów kwalifikowanych. Wskutek przepisów, każdy użytkownik podpisu kwalifikowanego może być pewny, że wszystkie oświadczenia podpisane w taki sposób są bezpieczne.

Czym różni się podpis kwalifikowany od profilu zaufanego?

Jak już wspomnieliśmy, podpis kwalifikowany jest równoznaczny z podpisem odręcznym, czyli formą pisemną. Oznacza to, że tego rodzaju e-podpis można stosować w większości sytuacji prawnych. Wśród podpisów niekwalifikowanych można wyróżnić m.in. powszechnie dostępny Profil Zaufany. Jest to narzędzie darmowe, które przysługuje wszystkim posiadaczom numeru PESEL. Jego rola ogranicza się jednak do kontaktu z urzędami administracji publicznej.

Z kolei podpis kwalifikowany jest produktem komercyjnym, dzięki któremu załatwi się nie tylko sprawy związane z e-administracją. Można wykorzystać go z powodzeniem w wielu sprawach prywatnych czy też biznesowych, np. zawierając umowy z kontrahentami na odległość. Dysponowanie podpisem kwalifikowanym oznacza także, że jego użytkownik został zweryfikowany przez odpowiednie centrum certyfikacji, a jego tożsamość została potwierdzona. Nie ma tutaj zatem zagrożenia, że czyjaś tożsamość zostanie wykorzystana w nielegalny sposób przez osoby trzecie.

Jak wyrobić podpis kwalifikowany?

Aby wyrobić podpis kwalifikowany, należy skontaktować się z firmą, która jest dostawcą takich podpisów (np. Centrum Certyfikacji EUROCERT). U każdego z dostawców procedura wydania podpisów wygląda podobnie, powinna ona obejmować weryfikację tożsamości właściciela podpisu, podpisanie umowy z usługodawcą oraz wydanie samego certyfikatu kwalifikowanego. Podczas weryfikacji tożsamości przez dostawcę usług zaufanych, osoba, która ubiega się o podpis, musi posiadać dowód osobisty, paszport lub kartę stałego pobytu. Do wykonania tej procedury nie można upoważnić osoby trzeciej.

Wyrobienie samego podpisu kwalifikowanego (np. w EUROCERT) trwa nie dłużej niż 20 minut. Po tym czasie można już od razu korzystać z e-podpisu. Licencja na 2-letnie wykorzystanie to koszt 299 złotych. Ważną informacją jest to, że podpisem może posługiwać się wyłącznie osoba, dla której został on wydany. Według polskiego prawa wykorzystywanie danych innej osoby do składania podpisu elektronicznego podlega grzywnie lub karze ograniczenia lub pozbawienia wolności do 3 lat.

Co można podpisywać podpisem kwalifikowanym?

Niemalże każdy dokument, umowę, którą podpisujesz własnoręcznie. Spośród wszystkich e-podpisów dostępnych na rynku, podpis kwalifikowany posiada najszersze spektrum zastosowania. Można dzięki niemu załatwić wszystkie sprawy biznesowe i prywatne, a także te związane z e-administracją. Podpis kwalifikowany skutecznie zastępuje także Profil Zaufany, podpis osobisty i każdy inny e-podpis zaawansowany. Największą jego zaletą jest możliwość bezpiecznego posługiwania się nim w kontaktach z kontrahentami z całej Unii Europejskiej, czego nie umożliwiają inne podpisy.