Podpis kwalifikowany dla laboratoriów i diagnosty laboratorium

Elektroniczny podpis kwalifikowany dla laboratoriów jest bezpiecznym i bardzo uniwersalnym narzędziem, które w znaczny sposób sprzyja komfortowi pracy. Umożliwia on dokonywanie w pełni zdalnego obrotu dokumentów, co wiąże się z wieloma korzyściami.Praca diagnostów laboratoryjnych oraz laboratoriów medycznych została unormowana przez szereg regulacji prawnych. Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia, obecnie wszyscy usługodawcy mają obowiązek prowadzenia elektronicznej dokumentacji medycznej (EDM). Podstawowym sposobem na podpisanie wyników i opisów laboratoryjnych jest elektroniczny podpis kwalifikowany. Podpis kwalifikowany dla laboratoriów nie tylko spełnia wymogi ustawowe odnośnie do EDM, ale również wiąże się z wieloma korzyściami o podłożu ekonomicznym, ekologicznym i efektywnościowym.

Czym jest podpis kwalifikowany dla laboratoriów?

Kwestie dotyczące podpisu kwalifikowanego zostały unormowane w unijnym rozporządzeniu eIDAS. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 roku w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym zostało zaimplementowane do polskiego ustawodawstwa za pomocą ustawy z dnia  5 września 2016 roku o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej (Dz.U.2021.1797).

Zgodnie z przytoczonymi powyżej aktami prawa, podpis kwalifikowany to najbardziej zaawansowana forma podpisu elektronicznego. Posiada on taką samą moc prawną jak podpis własnoręczny. Podpisem można podpisać niemal każdy dokument administracyjny i biznesowy.

Kwalifikowany podpis elektroniczny dla laboratoriów składany jest przy wykorzystaniu urządzenia kwalifikowanegofunkcjonującego w oparciu o certyfikat kwalifikowany. Urządzenie kwalifikowane to specjalistyczny sprzęt lub oprogramowanie zapewniające poufność danych.

Dzięki niemu podpis chroniony jest przed sfałszowaniem, a dane wykorzystywane do jego składania są zabezpieczone przed kradzieżą. Certyfikat służy do przyporządkowywania danych uwierzytelniających do osoby składającej podpis. Wydawany jest on przez kwalifikowanego dostawcę usług zaufania.

Kup podpis kwalifikowany

Jakie usługi świadczą laboratoria i diagności laboratoryjni?

Diagnostyka laboratoryjna to dziedzina nauki, której zadaniem jest dostarczanie możliwie najdokładniejszej, wyczerpującej i wiarygodnej informacji medycznej o stanie zdrowia pacjenta na określonym etapie postępowania terapeutycznego lub diagnostycznego.

Diagnosta laboratoryjny w swojej pracy wykonuje szczegółowe analizy, wykorzystując przy tym specjalistyczne metody i aparaturę. Jego zadaniem może być też nadzorowanie wykonania badań diagnostycznych z zakresu: bakteriologii, immunologii, serologii, hematologii, analityki ogólnej i chemii klinicznej oraz ich interpretacja i ocena.

Czy laboratoria i diagności laboratoryjni mogą korzystać z dokumentów elektronicznych?

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej w zakładach opieki zdrowotnej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz.U. 2010 nr 252 poz. 1697) po raz pierwszy usankcjonowało możliwość sporządzania dokumentacji w formie elektronicznej przez wszystkie zakłady opieki zdrowotnej, w tym również przez laboratoria medyczne.

Obecnie ten akt prawa uznany jest za uchylony. Zastąpiły go: Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz. U. 2011 Nr 113 poz. 657), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 maja 2018 r. w sprawie rodzajów elektronicznej dokumentacji medycznej (Dz.U. z 2018 r. poz. 941 ze zm.) oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1398 ze zm.).

Zgodnie z obecnie obowiązującym prawem, każda osoba fizyczna ma prawo do używania podpisów elektronicznych. Na możliwość podpisywania elektronicznej dokumentacji medycznej kwalifikowanym podpisem elektronicznym wskazuje punkt 6 artykułu 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Dlaczego diagności laboratoryjni powinni posiadać elektroniczny podpis kwalifikowany?

Od 1 lipca 2022 roku wszyscy usługodawcy mają obowiązek prowadzenia elektronicznej dokumentacji medycznej (EDM). Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz. U. 2011 nr 113 poz. 657) jednym z rodzajów dokumentów objętych zasięgiem EDM są wyniki badań laboratoryjnych wraz z ich opisami.

Wspomniana powyżej ustawa o systemie informacji w ochronie zdrowia wskazuje, że dokumenty stanowiące EDM wymagają autoryzacji poprzez kwalifikowany podpis elektroniczny lub podpis zaufany składany przy pomocy platformy rządowej ePUAP:

W jaki sposób uzyskać kwalifikowany podpis dla diagnosty laboratoryjnego?

Zestaw narzędzi niezbędnych do złożenia podpisu kwalifikowanego można kupić u jednego z certyfikowanych dostawców usług zaufania, przykładowo w sklepie EuroCert. Pełna lista tych podmiotów znajduje się na stronie internetowej Narodowego Centrum Certyfikacji. Cena zestawu uzależniona jest od wybranego wariantu rozwiązań technologicznych.

Z jakimi korzyściami dla laboratoriów i diagnostów laboratoryjnych wiąże się posiadanie podpisu kwalifikowanego?

Podpis kwalifikowany dla laboratoriów to spore ułatwienie w pracy diagnosty laboratoryjnego. Daje on znacznie szersze możliwości od podpisu składanego przy pomocy profilu zaufanego. Jakie zalety sprawiają, że laboratoria powinny zdecydować się na zakup zestawów do składania podpisów kwalifikowanych?

Podpis kwalifikowany wywołuje taki sam skutek prawny, jak podpis tradycyjny

Podpis kwalifikowany jest jednym z trzech rodzajów podpisów elektronicznych funkcjonujących w obrocie dokumentowym. Obok niego występują jeszcze: podpis elektroniczny zwykły oraz podpis elektroniczny zaawansowany.

Podpis kwalifikowany z uwagi na wykorzystywane technologie, uznawany jest za najbezpieczniejszy. Z tego względu jedynie jemu prawo (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 roku w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym) przypisuje cechę równoważności z podpisem odręcznym.

Podpis kwalifikowany to w pełni bezpieczne narzędzie

Najwyższe bezpieczeństwo elektronicznego podpisu kwalifikowanego zagwarantowane jest poprzez zastosowanie połączenia technologii funkcji skrótu oraz algorytmu kryptograficznego. Dzięki nim podpis może cechować się: integralnością , dostępnością, autentycznością, rozliczalnością, niezaprzeczalnością oraz niezawodnością.

Podpis kwalifikowany jest narzędziem uniwersalnym

Podpisem kwalifikowanym dla laboratoriów z powodzeniem można podpisywać wyniki badań wraz z ich opisami, co umożliwia ich w pełni zdalny obrót. Sprzyja to poprawie komfortu pracy samych diagnostów laboratoryjnych, jak i osób zlecających badania.

Podpis kwalifikowany może znaleźć się też na szeregu innych dokumentów niezbędnych w pracy laboratoriów: umowach o pracę, umowach cywilno-prawnych, kontraktach, ofertach handlowych, zamówieniach, deklaracjach składanych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, rozliczeniach podatkowych i niemalże wszystkich innych dokumentach o charakterze kadrowym, administracyjnym, prawnym i biznesowym. Istnieje jedynie wąski katalog pism, które należy opatrzyć podpisem własnoręcznym lub napisać w całości odręcznie.

Dokumenty podpisane podpisem elektronicznym z powodzeniem funkcjonują w wielu branżach. Z punktu widzenia laboratoriów najistotniejszymi są branże: medyczna, ubezpieczeniowa, bankowa i telekomunikacyjna.

Kwestie dotyczące dokumentów elektronicznych opatrzonych podpisem kwalifikowanym są regulowane przez prawo unijne (rozporządzenie eIDAS). Sprawia to, że mogą stanowić akceptowalny przedmiot obrotu we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej.

Podpis kwalifikowany pozwala na prowadzenie Elektronicznej Dokumentacji Medycznej

Zgodnie z obowiązującym prawem (ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia), laboratoria mają obowiązek umieszczania opisów badań diagnostycznych oraz wyników badań laboratoryjnych wraz z opisem w systemie Elektronicznej Dokumentacji Medycznej  (EDM). Podpis kwalifikowany dla laboratoriów jest jednym z trzech, które mogą posłużyć do podpisania powyższych dokumentów elektronicznych.

Podpis elektroniczny to oszczędność czasu i pieniędzy

Elektroniczny podpis kwalifikowany na gruncie prawa jest równoważnym z podpisem odręcznym. Sprawia to, że pozwala on na całkowite zrezygnowanie w laboratorium z dokumentacji papierowej na rzecz dokumentacji elektronicznej.

Wiąże się to ze sporymi oszczędnościami finansowymi wynikającymi ze znacznego obniżenia kosztów eksploatacyjnych drukarek oraz związanymi z koniecznością właściwej utylizacji i segregowania odpadów, co z kolei sprzyja ochronie środowiska.

Dokumenty podpisane i przekazywane elektronicznie to wygodna forma pozwalająca oszczędzić czas, który do tej pory pożytkowany był ze strony pacjenta na dojazd do punktu odbioru dokumentów, a ze strony pracowników laboratoriów – na sprawdzenie tożsamości osoby odbierającej dokument, znalezienie właściwych wyników, ich wydruk, podpisanie, opieczętowanie oraz przekazanie petentowi.

Podsumowując, stosowanie podpisu kwalifikowanego wiąże się ze sporymi korzyściami dla laboratoriów i ich pracowników. Rozwiązanie jest zgodne z obowiązującym ustawodawstwem, a dodatkowo sprzyja komfortowi, ekonomiczności i wydajności pracy.